Η μελέτη της ιστορίας της Κίνας και του πολιτισμού των Κινέζων κατά την αρχαιότητα, αλλά και κατά τη διάρκεια των νεότερων χρόνων, διακρίνεται με βάση τις δυναστείες, που για τέσσερις χιλιετίες διαδέχθηκαν η μία την άλλη.
Αρχικά ο πρωτόπλαστος Παν Κου ένα όν με υπερφυσικές δυνάμεις, κατόρθωσε να δημιουργήσει τον κόσμο. Πριν δημιουργηθεί η πλάση, υπήρχε μόνο το ασχημάτιστο χάος, που διαμορφώθηκε σε ένα Κοσμικό Αυγό.
Ο Παν Κου παίρνει την πρώτη του μορφή μέσα σε αυτό, όπου οι αντίρροπες έννοιες του Γίν και του Γιάνγκ ισορροπούνται π.χ. φως-σκοτάδι, φωτιά-νερό, καλό-κακό. Για 18.000 χρόνια ο Παν Κου διαιρεί το Γίν από το Γιάνγκ δημιουργώντας έτσι την Γη και τον Ουρανό.
Για να τα κρατήσει ξεχωριστά στάθηκε ο ίδιος ανάμεσα τους και με όλη του τη δύναμη έσπρωχνε την Γη μακριά από τον Ουρανό κάθε μέρα και περισσότερο. Όταν τελικά πέθανε η πνοή του έγινε άνεμος και σύννεφα, η φωνή του κεραυνός, οι φλέβες του ποταμοί, η σάρκα του γη, τα μαλλιά του χλόη και δέντρα, τα οστά του μέταλλα, ο ιδρώτας βροχή και τέλος τα έντομα που ήταν κολλημένα επάνω στο σώμα του έγιναν άνθρωποι. Οι πρώτοι βασιλείς κατά τη Κινεζική μυθολογία, βασίλευσαν 18.000 χρόνια και μόχθησαν να ανθρωποποιήσουν τα παράσιτα του Παν Κου.
Περί το 7.000 π.Χ., οι Κινέζοι ασχολούνται ως αγρότες κεχριού, δίνοντας ώθηση στον νεολιθικό πολιτισμό των Πέϊλιγκάνγκ, που εντοπίστηκε κυρίως στο λεκανοπέδιο των ποταμών Γί και Λούο, κοντά στον Κίτρινο Ποταμό, στην σημερινή επαρχία της Χενάν, το Τζιαχού που είναι από τους πιο διάσημους αρχαιολογικούς χώρους.
Δυτικότερα, στο Νταμάιντι της επαρχίας Νινγκξιά, ανακαλύφθηκαν 3.172 χαρακτικά σε βράχο που απεικόνιζαν 8.453 χαρακτήρες όπως τον ήλιο, το φεγγάρι, θεούς και σκηνές κυνηγιού και βοσκής οικόσιτων ζώων. Αυτά τα ιδεογράμματα θεωρούνται οι αρχαιότεροι επιβεβαιωμένοι χαρακτήρες της κινεζικής γραφής είναι δηλαδή κωδικά σημεία σαν τα « σήματα λυγρά» του Ομήρου.
Κατά την παραδοσιακή Κινεζική ιστοριογραφία είναι η πρώτη δυναστεία στην κινέζικη ιστορία. Ο θρυλικός Γιού εγκαθιδρύει τη δυναστεία των Χσιά με την επιτυχία του άθλου, στο να δαμάσει τα νερά του Κίτρινου Ποταμού και να ενώσει τις διάφορες φυλές.
Η αρχαιολογική εγκυρότητα των Χσιά είναι ακόμα αμφιλεγόμενη. Αλλά λόγω των χάλκινων και κεραμικών αρχαιολογικών ευρημάτων του πολιτισμού των Ερλιτό στις όχθες του Κίτρινου Ποταμού, και την ανασκαφή της αρχαίας πόλης στο Γιανσί, θεωρείται ότι η μυθολογούμενη δυναστεία των Χσιά είναι πραγματική.
Οι Σανγκ αποτελούν την πρώτη δυναστεία της παραδοσιακής κινεζικής ιστορίας που η ύπαρξή της στηρίζεται σε αρχαιολογικές αποδείξεις. Ανασκαφές στα Ερείπια του Γιν τη σημερινή Ανγιάνγκ, αποκάλυψαν έντεκα μεγάλους βασιλικούς τάφους και τα θεμέλια του παλατιού και λατρευτικών χώρων, ενώ περιείχαν όπλα και υπολείμματα από θυσίες ανθρώπων και ζώων.
Δεκάδες χιλιάδες αντικείμενα μπρούντζινα, πέτρινα, οστέινα, κεραμικά, καθώς και από νεφρίτη, βρέθηκαν επίσης στις ανασκαφές αυτές. Τα αρχαιολογικά ευρήματα αντιστοιχούν στον πολιτισμό των Ερλιγκάνγκ των οποίων οι παραγωγές ιδιαίτερων χάλκινων και χρυσών αντικειμένων κυκλοφόρησαν πέρα από την πολιτισμική τους ενδοχώρα και στα άλλα αρχαία βασίλεια της σημερινής Κίνας.
Ιδιαίτερα γνωστά είναι τα διάσημα Μαντικά Οστά όπου αναγραφόταν μαντεία περί εποχών, πολιτικές διαμάχες, πόλεμοι πάνω σε βοδινές ωμοπλάτες ή σε καύκαλα. Έτσι, η ταύτιση των αρχαιολογικών ευρημάτων που, χαρακτηρίζονται ως πολιτισμός των Ερλιτό, με την αρχαία ιστορική δυναστεία των Σάνγκ φαίνεται να είναι έγκυρη.
Πηγή εικόνας: https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%A4%8F%E6%9C%9D
Η δυναστεία των Τσόου είναι η πιο μακρόχρονη στην Κινέζικη ιστορία. Όμως η πραγματική της εξουσία κράτησε μέχρι το 771 π.Χ. γι’ αυτό η περίοδος 1046-771 π.Χ. ονομάζεται “Περίοδος των Δυτικών Τζόου”. Θεωρείται πως στην περίοδο αυτή κορυφώνεται η παραγωγή xάλκινων αντικειμένων και η γραφή εξελίσσεται σε μια μορφή παρόμοια με αυτήν της σημερινής Κινέζικης γραφής.
Κατά την περίοδο αυτή παρατηρείται η αντικατάσταση του ορείχαλκου από τον σίδηρο στην κατασκευή των όπλων , δημιουργία κρατικού μονοπωλίου για τον σίδηρο και για το αλάτι, η δημιουργία ενός ισχυρού νομίσματος και γενικά άνθισε ο πολιτισμός.
Δημοσιεύτηκαν οι πρώτοι κανόνες δικαίου, αναπτύχθηκε το Φενγκτζιάν ένα αποκεντροποιημένο σύστημα διακυβέρνησης και κατοχής τίτλων ευγενείας και το κράτος έφθασε σ’ ένα επίπεδο υψηλής οργανώσεως με κατασκευή έργων ύδρευσης και υδραυλικής μηχανικής.
Επίσης αναπτύσσονται και δεοντολογίες, ήθη, και γενικά η φιλοσοφία. Υπήρξαν πολλές σχολές στην αρχαία Κίνα. Ενδεικτικά αναφέρουμε τον Λάο Τσε, που ιδρύει τον Ταοϊσμό, τον Μο Τσε που ίδρυσε τον Μοχισμό, και τους Σαν Ιάνγκ και Χάν Φεϋ τον Νομικισμό.
Τα έτη 551-478 π.Χ. εμφανίζεται στην Κίνα ο Κομφούκιος που κηρύσσει την επάνοδο στα πάτρια ήθη, κάτι που παραπέμπει στη θεωρία του Ησίοδου.
Πηγή εικόνας: https://zh.wikipedia.org/wiki/周朝
Πηγή εικόνας: https://zh.wikipedia.org/wiki/周朝
Πηγή εικόνας: https://en.wikipedia.org/wiki/Zhou_dynasty
Είναι η πρώτη Αυτοκρατορική δυναστεία της Κίνας.
Η δυναστεία των Τσιν συνένωσε όλες τις επαρχίες σε ενιαίο κράτος και ο πρώτος αυτοκράτορας και ιδρυτής που ανήλθε στο θρόνο ονομάστηκε Τσιν Σι Χουάνγκ-Τι (πρώτος αυτοκράτορας της δυναστείας).
Από τη δυναστεία αυτή πιθανώς να πήρε το όνομά της η Κίνα (Chin – China). Ίδρυσε νέα πρωτεύουσα κοντά στο Σιαν Γιανγκ στο σημερινό Σιαν. Αύξησε τα όρια του Κράτους και για να τα προστατεύσει, κατασκεύασε το μέγα Σινικό Τείχος. Το σπουδαιότερο, όμως, έργο που έγινε σ’ όλη τη διάρκεια της βασιλείας του είναι ο τάφος του με τον Πύλινο Στρατό.
Η δυναστεία Χαν Ιδρύθηκε από τον επαναστατικό ηγέτη Λιόου Μπανγκ που μετά θάνατον ονομάζεται Αυτοκράτορας Γκαοτζού. Αφού ανέβηκε στο θρόνο, όρισε νέα πρωτεύουσα το Τσανγκ-αν. Με διάρκεια πάνω από τέσσερις αιώνες, η περίοδος της δυναστείας των Χαν, θεωρείται ως μια χρυσή εποχή στην ιστορία της Κίνας.
Μέχρι σήμερα, η κυρίαρχη εθνοτική ομάδα της Κίνας αναφέρεται στον εαυτό της ως “Χαν”. Η νομισματική οικονομία, που εγκαθιδρύθηκε από τους Τσόου, άνθισε. Η εθνικοποίηση των αλατωρυχείων, και της παραγωγής σιδήρου δημιούργησε οικονομική ανάπτυξη.
Η επιστήμη και τεχνολογία έκανε τεράστια άλματα μπροστά, με την παραγωγή του χαρτιού, του ναυτικού πηδάλιου, την χρήση αρνητικών αριθμών στα μαθηματικά -1 -2 κοκ, με την πρόοδο στην αστρονομία, με την εφεύρεση του πρώτου σεισμογράφου και πολλά άλλα!
Σημαντικό γεγονός της εποχής αυτής της περιόδου είναι η επαφή της Κίνας με τον Ελληνικό κόσμο και τον Ελληνικό πολιτισμό μέσα από τους δρόμους του Μεταξιού. Κινεζικά προϊόντα φθάνουν ως τις μεσογειακές ακτές και προϊόντα ελληνικής κατασκευής εισάγονται στην Κίνα.
Αλλά εκτός από χρήματα ή άλλα πολύτιμα αντικείμενα, οι Κινέζοι πήραν την εποχή αυτή από τους Έλληνες πάρα πολλά πολιτιστικά στοιχεία. Το 220 μ.χ. καταρρέει η Δυναστεία των Χαν
Μέτα από τη πτώση της Δυναστείας των Χάν, η Κίνα διασπάται σε 3 κράτη. Των Γουεϊ στο Βορρά, των Σού, στα νοτιο-Δυτικά στο σημερινό Σετσουάν, και στους Γού στην νοτιοαντολική ακτή.
Τα τρία κράτη ηγούνταν το καθένα από ένα αυτοκράτορα που διεκδικούσε την διαδοχή της Αυτοκρατορίας των Χάν. Οι συγκρούσεις μεταξύ τους ήταν αναπόφευκτες και ο τεμαχισμός της αυτοκρατορίας συνεχίζεται με αμείωτο ρυθμό. Αυτή η περίοδος της Κινέζικης ιστορίας είναι μια από τις πιο αιματηρές.
Παρ’ όλα αυτά, υπήρξε και μια περίοδος προόδου σε θέματα τεχνολογίας και επιστήμης. Πιο γνωστά από αυτά είναι το καρότσι που δείχνει νότια – South-pointing Chariots.
Επίσης, αυτή η σύντομη περίοδος είναι και μια από τις πιο ρομαντικές της Κινεζικής ιστορίας, με πολλές γνωστές και δημοφιλείς Όπερες καθώς επίσης και το διάσημο λογοτεχνικό έργο της δυναστείας των Μίνγκ Λούο Γκουάνζόνγκ «Η Ρομάντζα των Τριών Βασιλείων»
Ο Βουδισμός κερδίζει έδαφος έναντι του Κομφουκισμού και Ευρωπαίοι ιεραπόστολοι άρχισαν να προωθούν τη διάδοση του Χριστιανισμού.
Μετά από την κατάκτηση των Γού από τους Τζίν, επανενώνεται η αυτοκρατορία.
Η δυναστεία των Τζίν ιδρύθηκε από τον Σιμά Γιάν. Η πρωτεύουσα είναι στο Λούογιάνγκ η στο Τσάνγκ-Αν (σημερινό Σιάν). Έπειτα, μετακινήθηκε η πρωτεύουσα στο Τζιανκάνγκ (σημερινό Ναντζίνγκ). Υπάρχουν δύο χρονικές περίοδοι στην ιστορία της δυναστείας.
Οι “Δυτικοί Τζιν” και οι “Ανατολικοί Τζιν”. Είναι γνωστή για την παραγωγή της καλής ποιότητας πρασινωπής πορσελάνης «Σέλαντον».
Υπήρξε μια περίοδος όπου κυριαρχούσαν οι εμφύλιοι πόλεμοι και το πολιτικό χάος. Αλλά επίσης και μια περίοδος προόδου σε θέματα τέχνης, πολιτισμού και τεχνολογίας και επίσης την περαιτέρω εξάπλωση του Μαχαγιάνα Βουδδισμού και του Ταοϊσμου.
Σημειώνεται ότι σε αυτούς τους δύο αιώνες περίπου, ότι υπήρξαν 9 διαφορετικές δυναστείες, 5 στο Βορρά, και 4 στο Νότο. Παρ’ όλα αυτή την διάσπαση των Κινέζικων φυλών και βασιλείων, υπάρχει μια μεγάλη άνοδος και στην δύναμη και σημασία του Δρόμου του Μεταξιού. Η μετανάστευση από φυλές Βόρεια και δυτικά της Κίνας υπήρξε σημαντικό κομμάτι στην πολιτισμική εξέλιξη της Μεσαιωνικής Κίνας.
Αυτή η δυναστεία ήταν σύντομη, αλλά σημαντική στην επαναφορά της ενωμένης Κίνας που κυριαρχείται από τους Χάν Κινέζους. Η πρωτεύουσα είναι στο Τσανγκ-Αν (Σιάν) και μετά στο Λούογιάνγκ.
Οι αυτοκράτορες έκαναν διάφορες μεταρρυθμίσεις στην οικονομία για να μειωθεί η ανισότητα, όπως η επαναφορά ενιαίου τυποποιημένου νομίσματος και προαγωγή του Βουδισμού σε όλη την αυτοκρατορία. Σημειώνεται πως από τα μεγαλύτερα επιτεύγματα των Σουέϊ είναι η διάνοιξη του «Μεγάλου Καναλιού» που συνέδεσε την δυτική πρωτεύουσα του Τσανγκ-Αν με την ανατολικότερη στο Λούογιάνγκ, καθώς επίσης και ότι μεγάλωσαν το Μέγα σινικό τείχος.
Η δυναστεία αυτή καταρρέει μετά από μια σειρά ακριβών στρατιωτικών αποτυχιών στις εκστρατείες τους στην Κορέα απέναντι στους Γκογκούρειο το 614. Η δυναστεία διήρκεσε 37 χρόνια, αλλά η βαρειά φορολόγηση, υποχρεωτική/εξαγκανστική εργασία όδηγησαν τους λαούς σε επαναστάσεις και εξεγερσείς.
Η δυναστεία των Τανγκ, με πρωτεύουσα το Τσανγκ-αν σημερινή Σιαν, και μετά το Λουο Γιάνγκ θεωρείται γενικά ως μια χρυσή εποχή του κινεζικού πολιτισμού. Με βάση τον πληθυσμό της, η δυναστεία ήταν σε θέση να αυξήσει τους επαγγελματίες στρατιώτες και να επιστρατεύσει εκατοντάδες χιλιάδες στρατιώτες για να υποστηρίξουν την άμυνα ενάντια σε νομαδικές δυνάμεις που κυριαρχούσαν στην εσωτερική Ασία.
Επίσης ήθελαν να προστατεύσουν τις προσοδοφόρες εμπορικές διαδρομές κατά μήκος του Δρόμου του Μεταξιού, χωρίς, όμως, να λείπει από τις στρατηγικές τους και η διπλωματία. Παράλληλα όμως, δέχθηκαν με άνεση τις ξενικές επιρροές που κατέφθαναν μέσω των εμπορικών συναλλαγών με τους γείτονές της, κυρίως πάνω στις τέχνες, όπως την μουσική. Τα χρόνια αυτά παρατηρείται άνθιση των γραμμάτων και των τεχνών.
Η δυναστεία των Σόνγκ ιδρύεται από τον Αυτοκράτορα Ταϊτζού. Είναι η πρώτη κυβέρνηση στον κόσμο που εκδίδει χάρτινο χρήμα και η πρώτη δυναστεία που έχει μόνιμο ναυτικό. Την εποχή αυτή έχουμε τη ανακάλυψη του μπαρουτιού ενώ η χρήση της πυξίδας βοηθά στον εντοπισμό του Βορρά. Η πρωτεύουσα μεταβιβάζεται στο Λινάν (σημερινό Χανγκτζοού).
Η δυναστεία των Σόνγκ είχε μια από τις πιο ισχυρές και δυναμικές οικονομίες του Μεσαιωνικού κόσμου. Είναι και η πρώτη που έκανε χρήση του κινητού τυπογραφείου/εκτυπωτή.
Ήταν μια από τις μακροβιότερες κινεζικές δυναστείες και κυβέρνησε την Κίνα για 319 χρόνια. Καταλύθηκε τον Μάρτιο του 1279, μετά από την ήττα του Αυτοκράτορα Μπινγκ σε μάχη εναντίον των Μογγόλων. Η περίοδος αυτή τελειώνει από την ιστορική σκηνή, με την εμφάνιση των Μογγόλων 1280-1368.
Βόρεια της Κίνας βρίσκεται η ασιατική περιοχή της Μογγολίας η οποία αναδεικνύει μια σειρά στρατηλατών που βρίσκονται στην πρώτη γραμμή της ιστορίας. Πασίγνωστος είναι ο Τζενγκίς-Χαν που έζησε τον 13ο αιώνα και πέθανε το 1227.
Η δυναστεία των Γιουάν είναι η κυριαρχία των Μογγόλων και ιδρύεται από τον Κουμπλάϊ -Χάν, εγγνονό του Τζενγκίς Χάν. Ο Κουμπλάϊ Χάν διεκδίκησε τον τίτλο του αυτοκράτορα της Κίνας, του Μεγάλου Χάν.
Αυτός και οι διάδοχοί του κατέλαβαν όλη την Κίνα. Ο Κουμπλάι-Χαν έγινε ιδρυτής της μογγολικής δυναστείας ( 1280 ).
Ωστόσο αυτές οι ιστορικές αλλαγές δεν ανέκοψαν την εξέλιξη του κινεζικού Πολιτισμού και την εποχή αυτή εμφανίζεται άνθηση παντού. Την εποχή αυτή αυξάνεται η επιρροή των Ευρωπαίων επισκεπτών καθώς επίσης και το περιηγητικό ενδιαφέρον που διαχρονικά προηγείται του εμπορικού.
Έχουμε τον διάσημο Μάρκο Πόλο να φθάνει στην Κίνα και να μένει πολλά χρόνια στην υπηρεσία του Κουμπλάι-Χαν. Με την επιστροφή του στη Δύση έκανε με τις διηγήσεις και τις περιγραφές του γνωστή την Κίνα στην Ευρώπη. Όταν όμως, η Μογγολική δυναστεία έπεσε, τότε επικράτησε αναρχία. Οι εμπορικοί δρόμοι έκλεισαν και ιδίως αυτοί που συνέδεαν την Κίνα με την Ευρώπη.
Ιδρυτής της δυναστείας αυτής είναι ένας πρώην Βουδιστής μοναχός ο Τσου Γουάν-Τσαγκ, ο οποίος είχε πολεμήσει τους Μογγόλους με μεγαλύτερο φανατισμό από κάθε άλλο Κινέζο. Οι Μινγκ ήσαν αυτοί που εξεδίωξαν από την Κίνα τους Μογγόλους και αποκατέστησαν την ενότητα του Κράτους. Όταν ανέβηκε στον θρόνο μετονομάστηκε σε Χουνγκ-Βου. Μετά τον θάνατό του, ο τέταρτος υιός του ο αυτοκράτορας Γιονγκλέ δημιούργησε μια ισχυρή αυτοκρατορία και έκανε το Πεκίνο πρωτεύουσα.
Η δυναστεία των Μινγκ είναι μια από τις πιο λαμπρές της ιστορίας της Κίνας, όπου κυριαρχούσε η τάξη και νόμος. Οι Μιγνκ ασκούσαν μια πολιτική εσωστρέφειας, και επιχειρούσαν να δημιουργήσουν μια αυταρχική κοινωνία, με μια άκαμπτη και αυστηρά ακίνητη κοινωνική τάξη.
Το Μεγάλο Σινικό τείχος παίρνει την μορφή που έχει σήμερα. Η εισαγωγή χρήματος από ξένους έμπορους επανέφεραν τη ρευστότητα στη δοκιμασμένη Κινέζικη οικονομία.
Οι Μαντσού είναι ασιατική φυλή κάτι ενδιάμεσο Κινέζων και Μογγόλων. Με τους τελευταίους έχουν περισσότερες ομοιότητες. Η δυναστεία των Τσινγκ ή Μαντσού ιδρύθηκε από τη φυλή Αϊσίν Γκιόρο της εθνότητας των Μαντσού σε αυτό που είναι σήμερα η βορειοανατολική Κίνα γνωστή και ως Μαντζουρία.
Ήταν η τελευταία αυτοκρατορική δυναστεία της Κίνας. Κατά τη διάρκεια των ετών αυτών: Τα όρια της Κίνας διευρύνθηκαν στην μεγαλύτερη τους έκταση, πλήθος Ευρωπαίων ιεραποστόλων καταφθάνουν για να κατακτήσουν όχι μόνο θρησκευτικά την Κίνα αλλά και οικονομικά.
Παράλληλα με το ιεραποστολικό έργο αναπτύσσεται και το εμπορικό αφού τα Κινεζικά προϊόντα έχουν μεγάλη ζήτηση στην Ευρώπη, όπως μετάξι, βαμβάκι και τσάι. Έτσι η αμφίδρομη σχέση Κινεζικού και Ευρωπαϊκού πολιτισμού ενισχύεται σημαντικά.
Η δυναστεία Τσινγκ ανατράπηκε μετά τη Επανάσταση Ξινχάι, όταν η χήρα αυτοκράτειρα Λονγκγιού παραιτήθηκε για λογαριασμό του τελευταίου αυτοκράτορα, Που γι, στις 12 Φεβρουαρίου 1912.
Ο τελευταίος αυτοκράτορας της Δυναστείας των Τσινγκ ανέβηκε στον θρόνο σε ηλικία 2 ετών. Τρία χρόνια αργότερα άρχισε να προετοιμάζεται η επανάσταση που θα άλλαζε το πρόσωπο της Κίνας βάζοντας οριστικό τέλος στην πανίσχυρη δυναστεία των Τσινγκ που κυβερνούσε την αχανή χώρα από το 1644.
«Κίνα» Σαράντος Ι. Καργάκος (εκδόσεις «Ι. Σιδέρης» 2010)
https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%9A%CE%AF%CE%BD%CE%B1
Δυναστεία των Χσια
Δυναστεία των Σανγκ
Δυναστεία των Τσόου
Δυναστεία των Τσιν
Δυναστεία των Χαν
Δυναστεία των Τανγκ
Δυναστεία των Σονγκ
Δυναστεία των Μινγκ
Δυναστεία των Τσινγκ