Η ανθρώπινη παρουσία στην περιοχή από τους παλαιολιθικούς χρόνους μαρτυρείται από ένα πλήθος αρχαιολογικών ευρημάτων όπου η αρχαιολογική σκαπάνη έφερε στο φως  κατά την δεκαετία του 1930.

Χαρακτηριστικότερο εύρημα της αρχαιολογικής έρευνας είναι ο σινάνθρωπος του Πεκίνου ηλικίας 500.000 ετών στο Chou kou-tien,  και ενός  σκελετού ηλικίας 600.000 ετών  στο Lantian καθώς και διαφόρων παλαιολιθικών και νεολιθικών εργαλείων που βρέθηκαν στο χωριό Yang Shao  του Honan.

Κατά τη Νεολιθική εποχή, ο κινεζικός πολιτισμός αναπτύχθηκε γύρω από δύο κέντρα. Στον βορρά, στο οικοσύστημα της περιοχής του Κίτρινου Ποταμού- Χουάνγκ-Χε, και στο νότο, σε αυτό της περιοχής του ποταμού Γιανγκ-τσέ. Λόγω της γεωγραφίας της περιοχής, οι εισβολές γειτονικών λαών ήταν περιορισμένες, δίνοντας αρκετό χρόνο στους τοπικούς πολιτισμούς να αναπτυχθούν σε ήρεμο περιβάλλον.

Με βάση την παράδοση και τους διάφορους μύθους της Κινεζικής Μυθολογίας, στους πρώτους άρχοντες της περιοχής αποδίδονται ένα πλήθος μαγικών ιδιοτήτων και ταυτόχρονα χρεώνονται την επινόηση διαφόρων τεχνών, όπως η γραφή ή η καλλιέργεια της γης.

Περί το 7.000 π.Χ., οι Κινέζοι ασχολούνται ως αγρότες κεχριού, δίνοντας ώθηση στον πολιτισμό Γιαχού.

Από το 5.000 έως το 3.000 π.Χ.  πιθανολογείται ότι οι Κινέζοι ανέπτυξαν την κατασκευή των κεραμικών και της πορσελάνης.

Σύμφωνα με τον θρύλο στην περιοχή που ο Κίτρινος ποταμός Huang He σημειώνει μια μεγάλη καμπή είναι ο ιστορικός γεωγραφικός πυρήνας από όπου ξεκίνησε το κινεζικό έθνος.

Εκεί βασίλεψε ο Κίτρινος βασιλιάς Χουάνγκ Ντι (Huang Di)   για 100 περίπου χρόνια μέσα στην 3η χιλιετία π.Χ. και θεωρείται ο ιδρυτής του κινεζικού πολιτισμού.

Είναι ο αυτοκράτορας που γέννησε τον πολιτισμό, δημιούργησε τη σοφία και την ίδια την Κίνα. Ανακάλυψε τη γραφή, τη μουσική, τα μαθηματικά και το μετάξι.

Την αφήγηση της ιστορίας της Κίνας ακολουθεί, η δημιουργία της πρώτης δυναστείας, της δυναστείας των Χσια (2070 – 1600 π.Χ.), για την οποία υπάρχουν ελάχιστα ιστορικά στοιχεία και, κυρίως, καλύπτεται από μυθολογικές αναφορές.  Σύμφωνα με τον θρύλο η δυναστεία ιδρύθηκε από τον θρυλικό Γιου τον Μεγάλο. Φημολογείται ότι την περίοδο των Χσια έχουμε το πρώτο κινεζικό αλφάβητο.

Την πτώση της ακολούθησε η άνοδος της δυναστείας των Σανγκ (1600-1046 π.Χ.), κατά την οποία συναντούμε τις πρώτες σημαντικές ιστορικές καταγραφές. Το κράτος  Σανγκ αναπτύχθηκε στην περιοχή του Κίτρινου Ποταμού, από τον 16ο αιώνα π.Χ. έως τον 11ο αιώνα π.Χ., δημιούργησε έναν πολιτισμό με τα χαρακτηριστικά των πολιτισμών της Εποχής του Ορείχαλκου, κύριο επίτευγμα του οποίου είναι η πρώτη γνωστή μας μορφή του Κινεζικού αλφαβήτου, το οποίο χρησιμοποιούταν για θρησκευτικές τελετές.

Το κράτος των Σανγκ ακολουθεί η άνοδος της δυναστείας των Τσόου (1.046 – 256 π.Χ.).  Σε όλους τους τομείς της σύγχρονης επιστήμης υπάρχει σημαντική ανάπτυξη κατ’ αυτή την εποχή. Η οργάνωση του κράτους είναι Φεουδαρχική. Κατά τη λεγόμενη «Περίοδο της Άνοιξης και του Φθινοπώρου»  αναπτύχθηκαν σημαντικά οι αντιλήψεις για την κοινωνική και πολιτική ζωή.

Κατά την περίοδο αυτή η γεωργία,  αναπτύχθηκε σε μεγάλο βαθμό. Ο σίδηρος αντικατέστησε τον ορείχαλκο στην κατασκευή των όπλων , δημιουργήθηκε  κρατικό μονοπώλιο για την εμπορική διακίνηση του σιδήρου και του αλατιού. Κυκλοφόρησε ένα σταθερό νόμισμα και γενικά άνθισε ο πολιτισμός. Κωδικοποιήθηκαν  οι πρώτοι κανόνες δικαίου και το κράτος έφθασε σ’ ένα επίπεδο υψηλής οργάνωσης.

Παράλληλα στην καθημερινότητα της ζωής τους οι Κινέζοι άρχισαν να εκδηλώνουν την ευγένεια, ένα από τα κύρια χαρακτηριστικά της συμπεριφοράς τους, ακόμη και σήμερα.

Η Περίοδος της Άνοιξης και του Φθινοπώρου (722 – 476 π.Χ.) χαρακτηρίστηκε από την εμφάνιση των σημαντικότερων σχολών της γηγενούς Κινεζικής φιλοσοφίας τις λεγόμενες και «Εκατό Σχολές Σκέψης».  Τα έτη 551-478 π.Χ. εμφανίζεται στην Κίνα ο Κομφούκιος που κηρύσσει την επάνοδο στα πάτρια ήθη και με τις διάφορες σχολές του Κομφουκιανισμού αφήνει  τη σφραγίδα του στις κατοπινές εξελίξεις της Κίνας, ο Λάο Τσε και ο Ταοϊσμός, η σχολή των Νομικιστών καθώς και ένα μεγάλο μέρος ανεξάρτητων φιλοσόφων.

Θα μπορούσαμε να πούμε ότι ήταν μια εποχή μεγάλης άνθησης του πολιτισμού της αρχαίας Κίνας.

Όμως,  η ανακάλυψη και η αξιοποίηση του σιδήρου στην  κατασκευή   όπλων,  οδήγησαν στην ενίσχυση των περιφερικών αρχόντων, οι οποίοι σύντομα άρχισαν να αναζητούν μεγαλύτερες εξουσίες, οδηγώντας στη σταδιακή διάσπαση της κεντρικής εξουσίας μεταξύ των ετών 403 – 221 π.Χ. .  Έτσι φθάνουμε στην  εποχή  των Μαχόμενων Βασιλείων,

Η  κατάσταση αυτή  οδήγησε τελικά στην πτώση και τον διαμελισμό του κράτους των Τσου σε μικρότερα βασίλεια.

Το 221 π.Χ.  ο βασιλιάς Τσιν (Qin )  του ισχυρότερου βασιλείου, κατακτά όλα τα υπόλοιπα βασίλεια και δημιουργεί ένα ενιαίο Κράτος. Στέφεται ως ο πρώτος αυτοκράτορας της ενιαίας τότε Κίνας και ονομάζεται Τσιν Σι Χουάνγκ Ντι ( Qin Shi Huang Di). Τα σπουδαιότερα έργα που έγιναν κατά τη διάρκεια της Βασιλείας του ήταν το Σινικό τείχος και ο Πήλινος στρατός.

Ο πολιτισμός της Κίνας έχει αποδείξει με το πέρασμα των αιώνων την ανοχή του σε όλες τις θρησκείες. Στην Κίνα υπάρχουν από παλιά πολλές θρησκείες, άλλες εγχώριες, όπως ο Κομφουκιανισμός και ο Ταοϊσμός, και άλλες επείσακτες, όπως ο Χριστιανισμός (Προτεστάντες), ο Ρωμαιοκαθολικισμός, το Ισλάμ  και  ο Μαχαγυάνα Βουδισμός. Οι κύριες όμως μεταξύ αυτών είναι ο Κομφουκιανισμός, ο Ταοϊσμός και ο Μαχαγυάνα Βουδισμός.

Οι τρεις αυτές θρησκείες υπάρχουν και ως χωριστά θρησκευτικά συστήματα, λίγοι όμως είναι εκείνοι που έχουν τη μία μόνο από αυτές ως αποκλειστική ή κύρια θρησκεία τους.

Αυτό συμβαίνει, διότι η θρησκεία που ασκεί η πλειονότητα του κινεζικού λαού, και που γι’ αυτό μπορεί να ονομαστεί κινέζικη θρησκεία, αποτελείται από τις τρεις παραπάνω θρησκείες σε συνδυασμό. Ο συνδυασμός τους συνίσταται στη χρήση από τους ίδιους ανθρώπους πότε της μιας και πότε της άλλης, ανάλογα με τον επιδιωκόμενο σκοπό.

Έτσι για την επίτευξη σκοπών που σχετίζονται με θέματα υγείας και μακροβιότητας  προσφεύγουν στον Ταοϊσμό. Για προβλήματα που αφορούν σε ανθρώπινες σχέσεις τόσο μέσα στην οικογένεια, όσο και σε εκείνες που αφορούν στις κοινωνικές και δημόσιες υποχρεώσεις, στρέφονται στον Κομφουκιανισμό. Τέλος για την επίτευξη μιας καλής μεταθανάτιας ζωής, οι Κινέζοι καταφεύγουν σ’ εκείνους τους Βούδες και Μποντισάτβες που βοηθούν σ’ αυτό τον τομέα.

Επιπροσθέτως, για την επίτευξη σκοπών όπως η καλή υγεία,  η επαγγελματική προκοπή, η απόκτηση παιδιών, η προστασία από συμφορές κτλ. οι Κινέζοι στρέφονται σ’ ένα πλούσιο πάνθεο, που αποτελείται από τα θεία όντα όλων των παραπάνω θρησκειών.

Κυρίαρχη θέση κατέχουν τα πνεύματα των προγόνων, που πιστεύεται ότι επηρεάζουν θετικά ή αρνητικά τη ζωή της οικογένειας των απογόνων τους. Από τα μέλη της οικογένειας αυτής γίνονται σ’ αυτούς προσφορές, για να εξασφαλιστεί η προστασία τους.

Τέλος για την επίτευξη σκοπών που σχετίζονται με διάφορα άλλα θέματα οι  Κινέζοι βρίσκουν καταφύγιο σ’ ένα πάνθεο θεοτήτων όπου κυρίαρχη θέση έχουν  τα κακά πνεύματα, στα οποία γίνονται θυσίες για να προστατευθούν από αυτά.

Αυτή η όψη της κινεζικής θρησκείας, που έχει ως αντικείμενο λατρείας όλα αυτά τα θεία όντα, συγκεντρώνει το μεγαλύτερο ποσοστό της θρησκευτικής δραστηριότητας του κινεζικού λαού. Από αυτή την άποψη είναι λοιπόν η επικρατέστερη και εμφανέστερη θρησκευτική αποτύπωση στην Κίνα

Λατρεία, μύθοι, φεστιβάλ και διάφορα έθιμα  που συνδέονται με τους διαφορετικούς λαϊκούς Θεούς και τις θεές, αποτελούν ένα σημαντικό μέρος του Κινεζικού πολιτισμού ακόμα και σήμερα.

Παρόλα αυτά, στην Κίνα επειδή η θρησκεία έχει διαχωριστεί από την πολιτική, οι διάφορες θρησκείες είναι ίσες απέναντι στον νόμο και καμιά δεν έχει την πρωτοκαθεδρία. Η πίστη κάθε ανθρώπου θεωρείται πολύ προσωπική υπόθεση και κάθε πολίτης απολαμβάνει την ανεξιθρησκία. Η κυβέρνηση της Κίνας σέβεται τα θρησκευτικά πιστεύω όλων των ανθρώπων,  την ελευθερία να εκδηλώνουν την λατρεία τους και προστατεύει τις θρησκευτικές δραστηριότητες  κάθε πολίτη.

Πηγές:

«Χριστιανισμός και Θρησκεύματα» Δ. Τριανταφύλλου/ Α. Αργυρόπουλος

Θρησκευτικά Β΄Λυκείου   Γενικής παιδείας. Εκδόσεις «Πατάκη»

Chinabusiness.gr

Κινεζική Θρησκεία

China Business

Ο πιο γνωστός κινέζος στοχαστής, ο Κομφούκιος, έζησε στα μέσα του 6^ου αιώνα π.Χ.  Θεωρείται  ο πρώτος επίσημος φιλόσοφος και είναι αυτός που έθεσε τη σφραγίδα του σε ολόκληρη την ιστορία της κινεζικής φιλοσοφίας. Ωστόσο η Κομφουκιανική σκέψη δεν είναι προϊόν παρθενογένεσης. Παρ’ ότι υπάρχει έλλειψη επωνύμων  φιλοσόφων μέχρι τον  6^ο αιώνα π.Χ. , το κενό αυτό καλύπτεται με την κινεζική παράδοση στοιχεία της οποίας έχουν διασωθεί μέχρι και σήμερα.

Τα αρχαιότερα γραπτά κείμενα από τα οποία αντλούμε στοιχεία για την προκομφουκιανή σκέψη είναι:

Α. μαντικά κείμενα γραμμένα πάνω σε κόκαλα ζώων, που χρονολογούνται από τη δυναστεία των Σανγκ 2^ος αιώνας π.Χ. Β. ανάγλυφοι γραφικοί χαρακτήρες της Δυναστείας των Τσου πάνω σε χάλκινα αγγεία. Γ. κείμενα γραμμένα πάνω σε λωρίδες από μπαμπού, της δυναστείας των ανατολικών Τσου ( 771-221 π.Χ.)

Εκτός από αυτά σώζονται  ολοκληρωμένα έργα και συλλογές γραμμένες μεταξύ 2000 – 771 π.Χ. Τα γεγονότα όμως που αναφέρονται σε αυτά, είναι πολύ παλαιότερα από τα ίδια τα κείμενα.

Τα σωζόμενα έργα της προκομφουκιανής εποχής (1000 π.Χ) είναι:

1) Το βιβλίο των μεταβολών ( I Ching )

2) Το βιβλίο των ωδών  ( Shih Ching )

3) Το βιβλίο της Ιστορίας  ( Shu Ching )

4) Τα σχόλια του κ. Τσο  ( Tso Chuan )

5) Τα χρονικά του φθινοπώρου και της άνοιξης  ( Ch’iun  Ch’iu )

6) Οι διάλογοι μεταξύ κρατών  ( Kuo Yu )

Αξίζει να σημειωθεί ότι τον 6^ο αιώνα π.Χ. απ’ όπου αντλούμε επιβεβαιωμένες ιστορικές πληροφορίες,  οι θεωρίες περί κράτους και διακυβέρνησης της χώρας κατέχουν σημαντική θέση στη φιλοσοφική σκέψη των κινέζων φιλοσόφων. Αυτό είναι φυσικό, γιατί το ξεκίνημα της  κινεζικής φιλοσοφίας  άρχισε μέσα  στα παλάτια των βασιλέων από μορφωμένους γραφειοκράτες και αξιωματούχους. Σκοπός τους ήταν να καταγράψουν γενικές ηθικές αρχές, που θα τους επιτρέπουν να διατρέφουν τον λαό και να συμβάλλουν στη διαμόρφωση μιας πολιτισμένης πνευματικά, ηθικά και αισθητικά καλλιεργημένης πολιτείας και κοινωνίας .Έτσι έχουμε τον Κομφούκιο να διακηρύττει ότι  ο ηγεμόνας ως εκπρόσωπος του ουρανού πρέπει να κυβερνά με βάση την αρετή και την ανθρωπιά.

Ο  Λάο Τσε στο Τάο Τε Τσινγκ και ο μεγάλος ταοϊστής φιλόσοφος Chuang Tse  ασχολούνται με θέματα που αφορούν τη διακυβέρνηση του  κράτους διδάσκοντας, ότι οι βασιλείς και αξιωματούχοι πρέπει να κυβερνούν δια της Wu wei (μη δράσης), δηλαδή δια της αδράνειας. Η τρίτη από τις σημαντικές φιλοσοφικές σχολές η «Νομοκρατική»  δίδασκε την εγκαθίδρυση ενός σκληρού καθεστώτος με αδυσώπητους νόμους βασισμένο σ’ ένα σύστημα με αμοιβές και τιμωρίες. Τις ιδέες  της «Νομοκρατικής» σχολής έθεσε σε εφαρμογή και πέτυχε την ίδρυση της ενιαίας αυτοκρατορίας 246-206 π.Χ. ο γνωστός στην ιστορία  Chin Shi Hyang Di,  που πολύ όμως γρήγορα αντικαταστάθηκε από την δυναστεία των Χαν 206 π.Χ. έως 220 μ.χ. οι οποίοι για τέσσερις  αιώνες κυβέρνησαν βασιζόμενοι στην κομφουκιανική σκέψη.

Τα «Ανάλεκτα» του Κομφούκιου (5^ος-3ος αιώνας π.Χ.)και Το «Τάο Τε Τσινγκ» του Λάο Τσε  (6ος αιώνας π.Χ.) είναι τα πιο διάσημα, πολυδιαβασμένα και πολυμεταφρασμένα βιβλία της κινεζικής φιλοσοφίας.

Το κυρίαρχο, όμως,  χαρακτηριστικό του κινεζικού πολιτισμού αποτελεί ο κομφουκιανισμός, παρ’ όλο που κατά περιόδους τέθηκε σε δοκιμασία. Η επίδρασή του όμως αποδείχτηκε ιδιαίτερα σημαντική. Ο κινεζικός πολιτισμός είναι  ένας αξιοθαύμαστος πολιτισμός  από το γεγονός, ότι κατάφερε να επιβιώσει διαχρονικά χωρίς να υποστεί μεγάλες απώλειες  και χωρίς να αλλοιώσει την ταυτότητά του.