Στις αρχές του 5ου αιώνα η Περσία εξουσιάζει 5.000.000 Km² και 10.000.000 υπηκόους. Ιδρυτής της μεγάλης περσικής Αυτοκρατορίας ήταν ο Κύρος Α΄ ο Μέγας. Η αυτοκρατορία που δημιουργεί ο Κύρος είναι διοικητικά διαιρεμένη σε σατραπείες με επικεφαλής τον Σατράπη και η οργάνωση είναι φεουδαρχικού χαρακτήρα.
Κερδίζει τη μάχη στο Γρανικό ποταμό εναντίον των Περσών και κατόπιν απελευθερώνει την Ιωνία. Κερδίζει τη μάχη στην Ισσό απέναντι σε 300.000 Πέρσες με επικεφαλής τον ίδιο τον βασιλέα Δαρείο τον Γ’.
Κατευθύνεται στην Αίγυπτο όπου του επιφυλάσσεται υποδοχή θεού. Κερδίζει τη μάχη στα Γαυγάμηλα. Καταλαμβάνει Βαβυλώνα, Σούσα και Περσέπολη. Συνεχίζει και καταλαμβάνει τη Βακτριανή και Σογδιανή, όπου παντρεύεται τη Ρωξάνη κόρη του πέρση Σατράπη της Σογδιανής Οξυάρτη.
Συνεχίζει προς την Ινδία αλλά όταν φθάσει στον Ύφαση ποταμό , λόγω κούρασης του στρατεύματος αναγκάζεται να επιστρέψει στη Βαβυλώνα. Το 323 π.Χ. πεθαίνει αιφνιδίως ύστερα από ένα γλέντι. Ο Μέγας Αλέξανδρος καταλαμβάνει όλη την Περσική Αυτοκρατορία και την καθιστά Ελληνική. Επιχειρεί να συγκεράσει τον Ελληνικό και τον Περσικό πολιτισμό.
Το μεγαλύτερο μέρος της σημερινής βόρειας Ινδίας κατά τον 4ο αιώνα π.Χ. διοικούνταν από τη Δυναστεία Νάντα 345 – 321 π.Χ. Η Δυναστεία αυτή γνωστή, για τον αμύθητο πλούτο που διέθεταν τα μέλη της ήταν η πρώτη, που ίδρυσε αυτοκρατορία στην ιστορία της Ινδίας. Ο τελευταίος αρχηγός των Νάντα, ήταν ο Ντάνα Νάντα.
Όταν ο Μέγας Αλέξανδρος πρωτοπάτησε στην Ινδία και κατέλαβε τα Τάξιλα, ένας νεαρός, με το όνομα Τσάντρα Γκούπτα, παρουσιάστηκε μπροστά του, δηλώνοντας πρώην ακόλουθος στη αυλή του αυτοκράτορα Ντάνα Νάντα, ζητώντας του πολιτικό άσυλο. Ο Αλέξανδρος δεν αρνήθηκε.
Τον κράτησε κοντά του και προσπάθησε να μάθει όσο το δυνατόν περισσότερα για τη μακρινή ινδική αυτοκρατορία του Γάγγη. Ο Τσάντρα Γκούπτα μελετούσε τις πολεμικές τέχνες των Ελλήνων, τον τρόπο διοίκησης και κάθε όψη του ελληνικού και πολιτικού βίου.
Όταν ο Τσάντρα Γκούπτα είδε τον ελληνικό στρατό να αρνείται τη συνέχιση της εκστρατείας προς την ανατολική Ινδία και τον Αλέξανδρο να υποχωρεί, τον πρόδωσε και αυτομόλησε, έχοντας ήδη διαφύγει πριν τον συλλάβουν.
Στη συνέχεια, αξιοποιώντας τις γνώσεις που απέκτησε κοντά στους Έλληνες, οργάνωσε ένα αποτελεσματικό αντάρτικο, γιατί ονειρευόταν να γίνει ένας κοσμοκράτορας κατά το παράδειγμα του Μεγάλου Αλεξάνδρου!
Ο Τσάντρα Γκούπτα αφού ένωσε όλες τις δυνάμεις των περισσότερων ινδικών ηγεμονιών κάτω από την εξουσία του, οργάνωσε γύρω στο 323 π.Χ. ένα πραξικόπημα, ανέτρεψε τη δυναστεία των Νάντα και κατέλαβε τον αρχαίο βασιλικό θρόνο της Μαγκάντα, ιδρύοντας τη δυναστεία των Μαουρία και στέφθηκε αυτοκράτορας γύρω στο 322 π.Χ. Καθώς πλέον ήταν κυρίαρχος όλης της Βόρειας Ινδίας, δεν παραγνώρισε καθόλου την αξία των Ελλήνων, καθώς παρατηρείται ελληνική παρουσία τόσο στο στρατό όσο και στην προσωπική του φρουρά.
Μετά τον αναπάντεχο θάνατο του Αλεξάνδρου, η ελληνική Αυτοκρατορία χωρίστηκε σε κράτη τα οποία ονομάστηκαν Ελληνιστικά. H Αυτοκρατορία των Σελευκιδών ήταν ένα από τα Ελληνιστικά κράτη που προήλθαν ύστερα από την κατάτμηση της αυτοκρατορίας των κτήσεων του Μεγάλου, από τους Επιγόνους.
Το κράτος που περιήλθε στον Σέλευκο τον Α΄ από τον οποίο έλαβε το όνομα, αναπτύχθηκε τελικά σε ολόκληρη αυτοκρατορία που περιλάμβανε την κεντρική Ανατολία, την Μεσοποταμία, την Παλαιστίνη, την Περσία, το Τουρκμενιστάν, το Αφγανιστάν, το Παμίρ και την Κοιλάδα του Ινδού ποταμού. Διήρκεσε από το 312 μέχρι και το 64 π.Χ..Ο Σέλευκος Α΄ο Νικάτωρ, έγινε σατράπης της Βαβυλώνας κι έτσι έχτισε μια νέα πρωτεύουσα στη Συρία, μια πόλη καθαρά ελληνική, την οποία ονόμασε Αντιόχεια.
Ο Σέλευκος Α΄και ο Τσάντρα Γκούπτα, σύναψαν συνθήκη ειρήνης και φιλίας και διορίστηκε πρεσβευτής στην αυλή των Μώρυα αλλά και ομιλητής για τα συμφέροντα των Σελευκιδών και των ελληνικών κοινοτήτων ο διάσημος Μικρασιάτης συγγραφέας Μεγασθένης. Όλα αυτά υπήρξαν θεμέλιος λίθος των φιλικών σχέσεων και της συνεργασίας ανάμεσα στις δυναστείες των Σελευκιδών και των Μαουρία και κατά συνέπεια, για τις Ελληνο-ινδικές σχέσεις.
Μετά την υπογραφή της συνθήκης, μολονότι τα ελληνικά εδάφη βρίσκονται πια σε ινδική κυριαρχία, το ελληνικό στοιχείο δεν εξαφανίζεται από την περιοχή. Σύντομα θα έρθει ο τρίτος ηγεμόνας της Δυναστείας των Μαουρία, και εγγονός του Τσάντρα Γκούπτα ο Ασόκα ο Μέγας, που εντυπωσιασμένος από το ελληνικό πνεύμα θα επιφέρει ραγδαίες αλλαγές στο μεγαλύτερο βασίλειο που θα έβλεπε ποτέ το νότιο τμήμα της ασιατικής ηπείρου!
Ο Ασόκα ο μέγας, σκληρός και αιμοσταγής ηγεμόνας, αφού πέτυχε τη μέγιστη εδαφική επέκταση της αυτοκρατορίας του μέσω μιας σειράς αιματηρών πολέμων, ξαφνικά αλλάζει τόσο πλεύση όσο και χαρακτήρα!
Αποκηρύσσει τον πόλεμο, απολογείται για τα δεινά που έφερε στους λαούς και ασπάζεται τον βουδισμό, βάζοντας πλέον σκοπό της ζωής του την ανακούφιση των υπηκόων του και τη διάδοση της βουδιστικής διδασκαλίας.
Θέλοντας να διατηρήσει την εύθραυστη ειρήνη, στέλνει πρεσβευτές σε όλους τους ηγεμόνες των ελληνιστικών βασιλείων της εποχής και, επιδιώκοντας να αλλάξει τη μοίρα του λαού του, γράφει τα περιβόητα διατάγματά του, μια σειρά λαξευμένων σε βράχο επιγραφών που βρέθηκαν σε διάφορα σημεία της αυτοκρατορίας του. Είναι εντυπωσιακό να διαβάζει κανείς γραμμένους ηθικούς κανόνες βουδιστικής έμπνευσης στα ελληνικά.
Γιατί τα έγραψε όμως ο φωτισμένος ινδός ηγεμόνας στα ελληνικά; Και μάλιστα σε άπταιστα ελληνικά; Ήθελε να τιμήσει απλώς την ελληνική παρουσία και ιστορία στην περιοχή ή μήπως διατηρούσε πολύ στενότερες σχέσεις με τα ελληνιστικά βασίλεια απ’ όσο οι σποραδικές ιστορικές και αρχαιολογικές αναφορές υποδεικνύουν;
Ο Διόδοτος Α΄ το 256-238 π.Χ. ίδρυσε το Ελληνο-Βακτριανό Βασίλειο αφού αποσχίστηκε από τους Σελευκιδείς
O Ευθύδημος Α΄ το 227-189 π.Χ. έφθασε το Ελληνο-Βακτριανό Βασίλειο ως τη Σογδιανή
Το 189 -167 π.Χ. διαδέχτηκε τον Ευθύδημο Α΄ στον θρόνο της Βακτριανής, ο γιος του ο Δημήτριος Α΄ ο Ανίκητος
Ο Δημήτριος ο Ανίκητος το180 π.Χ. καταλαμβάνει το βόρειο-βορειοανατολικό τμήμα της Ινδίας και γίνεται ιδρυτής του ελληνοϊνδικού βασιλείου του Ινδού.
Οι Αγαθοκλής και Πανταλέων υιοί του Δημητρίου Α΄ το 170 π.Χ. διευρύνουν το Ινδοελληνικό Βασίλειο κατακτώντας εδάφη τα οποία σήμερα αντιστοιχούν σε όλο το Πακιστάν, Νότιο Αφγανιστάν και νοτιοανατολικό Ιράν.
Πρώτος έφυγε από τη ζωή ο Πανταλέων και συνέχισε να βασιλεύει μόνος του ο Αγαθοκλής, ο οποίος σκοτώθηκε γύρω στο 160 π.Χ. Άφησε διάδοχο τον εικοσάχρονο Μένανδρο.
Ο Μένανδρος, αφού οργάνωσε το στράτευμά του σύμφωνα με τις ελληνικές στρατιωτικές μεθόδους, ξεκίνησε την προέλασή του νοτιοανατολικά, αποφασισμένος να πραγματοποιήσει το όνειρο του Μεγάλου Αλεξάνδρου για την κατάκτηση της Ινδικής Αυτοκρατορίας της Μαγκάντα και την έξοδο στην Ανατολική θάλασσα. Άρχισε την μεγαλειώδη εκστρατεία του το 154 π.Χ., εκατόν ογδόντα χρόνια μετά το ξεκίνημα του Αλεξάνδρου από τις όχθες τους Στρυμώνα.
Πέρασε τον Ύφαση ποταμό, όριο της εκστρατείας του Αλεξάνδρου, διάβηκε τον Ήσυδρο και στράφηκε νότια υποτάσσοντας τα ινδικά βασίλεια που βρίσκονται στην περιοχή της σημερινής πρωτεύουσας της Ινδίας, του Νέου Δελχί.
Έφτασε κάπου 500 χιλιόμετρα από τις εκβολές του Γάγγη και τη σημερινή Καλκούτα. Ανακηρύχτηκε Αυτοκράτορας των Ινδιών γύρω στο 150 π.Χ., πραγματοποιώντας το πρώτο σκέλος του ονείρου του Αλέξανδρου. Ο Μένανδρος κατάφερε να εγκαθιδρύσει την ελληνική Αυτοκρατορία των Ινδιών, η έκταση της οποίας ήταν δεκαέξι φορές μεγαλύτερη από την Ελλάδα.
Ο βίος και η πολιτεία του Μενάνδρου αποκαλύπτουν πως όσο τον ενέπνεε ο στρατηλάτης και εκπολιτιστής Αλέξανδρος άλλο τόσο τον ενέπνεε ο ανθρωπιστής και φιλόσοφος Ασόκα. Υπήρξε η φωτεινότερη μορφή του Ινδικού Ελληνισμού, μεγάλος στρατηγός , σπουδαίος πολιτικός, διάσημος φιλόσοφος και χαράχτηκε αναλλοίωτος στη μνήμη του ινδικού λαού και όλων των βουδιστών του κόσμου χάρη στο «Μιλινταπάχνα», έργο ανώνυμου βουδιστή συγγραφέα σε μορφή πλατωνικού διαλόγου.
Εκτός από τα πρώτα έξι χρόνια των κατακτητικών πολέμων, η τριαντάχρονη βασιλεία του Μενάνδρου υπήρξε μία περίοδος ειρηνική
Το ελληνικό βασίλειο της Βακτριανής μαζί με το Ελληνοϊδικό Βασίλειο και με το Βασίλειο των Σελευκιδών επί εποχής Μενάνδρου καταλάμβαναν το μεγαλύτερο τμήμα της Δυτικής Ασίας. Μετά το θάνατό του, οι τρεις ελληνικές δυναστείες, με τις συνεχείς διενέξεις τους γκρέμισαν το όνειρο του Μεγάλου Αλεξάνδρου.
Η διχόνοια υπήρξε το αίτιο της συντριβής της ελληνικής Αυτοκρατορίας των Ινδιών και του αφανισμού του Ινδικού Ελληνισμού. Η διαδικασία κράτησε έναν ολόκληρο αιώνα.
Και ενώ η ελληνική Αυτοκρατορία των Ινδιών κατέρρευσε κατά τα τέλη του 1ου π.Χ. αιώνα, η πολιτισμική της επίδραση υπήρξε έντονη και καταλυτική, ώστε συνεχίστηκε απρόσκοπτη τουλάχιστον έως τον 5ο μ.Χ. αιώνα ενώ ο απόηχος φτάνει μέχρι τις μέρες μας.
Η έκταση των ελληνικών πολιτισμικών επιδράσεων στην Ινδία εκπλήσσει και αποτελεί πρόκληση για τους σύγχρονους Έλληνες ερευνητές. Οι σύγχρονοι μορφωμένοι Ινδοί αποδίδουν στους Έλληνες τα θεμέλια πολλών σημαντικών επιτευγμάτων του πολιτισμού τους. Στα σανσκριτικά μας αποκαλούν «Σαβαρτζνάνας Γιαβάνας», που σημαίνει «Πάνσοφοι Έλληνες».