Ίχνη Ελλήνων στο Αφγανιστάν - Silk Road Stories

Ο Μέγας Αλέξανδρος


Τον 6ο αι. π.Χ. μεταξύ ανατολής και Δύσης βρίσκονταν η μεγάλη Περσική Αυτοκρατορία. Η περιοχή του σημερινού Αφγανιστάν ήταν επαρχία ή σατραπεία της Περσικής Αυτοκρατορίας. Ο Πέρσης Αχαιμενίδης ηγεμόνας Κύρος Β’ ο  Μέγας  το 522-468 π.Χ., σταθεροποίησε την εξουσία των Αχαιμενιδών στην περιοχή κατακτώντας  τις επαρχίες ή σατραπείες της Αρίας, της Βακτριανής, των Σαταγυδών, της Αραχωσίας και της Δραγγιανής. Μεταξύ 336 και 330 π.Χ., ο Μέγας Αλέξανδρος συνέτριψε τους Αχαιμενίδες και κατέκτησε τις περισσότερες αφγανικές σατραπείες πριν φύγει για την Ινδία το 327 π.Χ.  Σε ηλικία 26 ετών ηγήθηκε 32.000 στρατιωτών και έγινε έτσι ένας από τους πρώτους μεγάλους της Ιστορίας, που αξιολόγησε τη περιοχή αυτή ως θέση-κλειδί  για τον έλεγχο της Ευρασίας.

Ο  Μ.  Αλέξανδρος, σύμφωνα με τον Πλούταρχο, ίδρυσε 70 Αλεξάνδρειες, εκ των οποίων  9  στην αρχαία Βακτριανή (στο  σημερινό Αφγανιστάν) και ιδίως κοντά στα όρια της Αυτοκρατορίας, που ίδρυσε με την τότε Ινδία (σήμερα το Πακιστάν). Ορισμένες απ’ αυτές εξελίχθηκαν αργότερα σε μεγάλα εμπορικά και πνευματικά κέντρα.



Χάρτης που δείχνει τη γεωγραφική έκταση του Αρχαίου Ιράν

(επίσης γνωστή ως Περσία)

Πηγή εικόνας


Η μάχη της Ισσού ήταν το τέλος της Περσίας των Αχαιμενιδών

Διακρίνονται ο Δαρείος Γ’ και ο Μέγας Αλέξανδρος

Πηγή εικόνας



Βακτρία


H  Βακτρία ή αλλιώς περιοχή της Βακτριανής είναι περιοχή της κεντρικής Ασίας που κατά τους αρχαίους γεωγράφους, περιλαμβάνει τον Ινδικό Καύκασο, την βόρεια Ινδία, την δυτική Κίνα, την οροσειρά Ιμαούς και τον ποταμό Ώξο.

Μια ονομαστή μεγάλη χώρα κατά την αρχαιότητα, που σήμερα το μεγαλύτερο μέρος της ανήκει στο Τουρκεστάν και το Β. Αφγανιστάν

Οι πρόγονοι των Παστούν αποτελούσαν τον κύριο ή μοναδικό πληθυσμό της περιοχής της Βακτριανής, με τον οποίο είχαν έρθει σ’ επιμειξία οι Έλληνες.

Ο Μέγας Αλέξανδρος εφαρμόζοντας το όνειρό του για τη συγχώνευση όλου του βαρβαρικού κόσμου με τον ελληνικό σ’ ένα αχανές κράτος με κοινά χαρακτηριστικά την ελληνική γλώσσα, προέβη σε τέλεση γάμων των υπηκόων του με τις θυγατέρες αξιωματούχων της περιοχής. Αποτέλεσμα αυτού ήταν οι Βακτριανοί να χάσουν την ιρανική τους ταυτότητα και ν’ αφομοιωθούν με το ελληνικό στοιχείο.

Η Βακτριανή – το αρχαίο Αφγανιστάν – και μετά απ’ τον Μέγα Αλέξανδρο  αποτελούσε αποικία του απέραντου μακεδονικού βασιλείου και επί πολλούς αιώνες κυβερνούνταν από  Έλληνες.






Παστούν


Οι Παστούν  αποτελούν την κύρια φυλή του Αφγανιστάν και  την πλειοψηφία του πληθυσμού της χώρας. Το σύνολο των φυλών των Παστούν ισχυρίζεται με  επιμονή ότι κατάγεται από τους Έλληνες. Έτσι, κάλλιστα θα μπορούσε ν’ αποδοθεί στη φυλή των αρχαίων Παστούν ο όρος Ελληνο-αφγανοί.

Η επιμoνή των Παστούν να δηλώνουν την ελληνική τους καταγωγή, ήρθε στο προσκήνιο, όταν κατά τον πόλεμο που διεξάγεται στην περιοχή του Αφγανιστάν από το ΝΑΤΟ, δήλωσαν κατ΄ επανάληψη σε Έλληνες και ξένους ότι τα χωριά τους είναι ελληνικά χωριά και οι ίδιοι, οι Ταλιμπάν δηλαδή, είναι Έλληνες.

Πολλοί από τους σύγχρονους εθνικούς Αφγανούς (Pashtuns) είναι, αναμφισβήτητα, απόγονοι των αποίκων αρχαίων Ελλήνων. Επιστημονικά στοιχεία της προέλευσής τους αυτής  αποτελούν εκτός από τα αρχαιολογικά ευρήματα της περιοχής, τα υπολείμματα στη μυθολογία τους,  οι εκατοντάδες ελληνικές λέξεις που περιλαμβάνονται στο λεξιλόγιό τους,  αλλά και η ίδια η λαϊκή τους προφορική παράδοση που τους κάνει να λένε ότι είναι ‘Έλληνες.






Ελληνική επίδραση στη Μυθολογία


Έτσι λοιπόν έχουμε στη Μυθολογία ο θεός Ζεύς στη γλώσσα Πάστο λέγεται Ζέσταν, με μια ελάχιστη ηχητική διαφορά μπορεί να ακουστεί ως Ζεύσ-ταν.

Το ίδιο ισχύει και για τη θεά των νεφών και του ουράνιου τόξου, την Ίριδα. Το όνομά της στη γλώσσα των Παστούν ήταν Oris,

Η θεά Αθηνά ,η πιο δημοφιλής θεά των Παστούν  θεωρούνταν η προστάτιδα του πολέμου και του νερού. Η μορφή της θεάς μάλιστα απεικονιζόταν σε πολλά νομίσματα της Βακτριανής.

Το όνομα της αντίστοιχης θεάς της άνοιξης Περσεφόνης ήταν Peserley.

Όσον αφορά τη θεά Δήμητρα, την προστάτιδα των καλλιεργειών και του σιταριού, το όνομα της αντίστοιχης θεότητας των Παστούν ήταν Demeter. Σήμερα η λέξη Dermend χρησιμοποιείται απ’ τους Παστούν για να δηλώσουν το χωρισμό του σιταριού απ’ το στέλεχός του.

Ο θεός του κάτω κόσμου των αρχαίων Ελλήνων ήταν ο Άδης, ενώ ο αντίστοιχος θεός των Παστούν ήταν ο Hadirah. Hadirah είναι και η ονομασία, που δίνουν σήμερα οι Παστούν για τα νεκροταφεία τους.

Η κατοικία του Άδη στην ελληνική μυθολογία βρισκόταν στα σκοτεινά Τάρταρα, στα έγκατα της γης. Ακόμα και σήμερα οι Παστούν, όταν θέλουν να καταραστούν, να «διαβολοστείλουν» κάποιον, χρησιμοποιούν τη φράση να πάει στα Tartarin ή Tartaros.



Χαρτονόμισμα του Αφγανιστάν κυκλοφορίας 1939.

Παρατηρήστε το δεξιά !!!!!


Σφραγίδα  του Βασιλιά Ευκρατίδη και αναγράφει  στα ελληνικά:

” ΒΑΣΙΛΕΩΣ ΜΕΓΑΛΟΥ ΕΥΚΡΑΤΙΔΟΥ”




Ελληνική επιδραση στη γλώσσα


Η αρχαία ελληνική γλώσσα μπορεί να μην είναι ίδια με αυτή των σημερινών Παστούν, όπως εξάλλου δεν είναι ίδια και με την νέα ελληνική, αλλά χωρίς αυτήν και χωρίς τις ελληνικές λέξεις και φράσεις θα ήταν δύσκολο ή ακόμα κι αδύνατον να υπάρχει σήμερα η γλώσσα των Παστούν, που αν απογυμνωθεί από τις ελληνικές λέξεις θα είναι σαν να καταργείται.

Ορισμένες ελληνικές λέξεις που έχουν αλλοιωθεί: Κεφάλι, κάρα= Kakarra ,  Λίγο=lega ,  Γιαγιά= Yayah Anyah,  Αυγό (ωό)=agai , Γυναίκα= Jenekai , Όριζα=Rizi, Θείος=Thro



Δίγλωσση επιγραφή του 3ου αιώνα π.Χ. σε ελληνικά και αραμαϊκά του Ινδού ηγεμόνα Ασόκα η οποία ανακαλύφθηκε στην πόλη Κανταχάρ





Ελληνική πόλη στο Αφγανιστάν
Αϊ Χανούμ ή Ai-Khanoum


Είναι η  ελληνική πόλη την οποία ο Μέγας Αλέξανδρος ίδρυσε το 325 π.X.  και πιθανολογείται ότι είναι η ιστορική Αλεξάνδρεια του Ώξου ποταμού.

Η  Αλεξάνδρεια  του  ποταμού  Ώξου  (η  σημερινή  Αϊ Χανούμ), βρίσκεται στο Βόρειο Αφγανιστάν, στα σύνορα με το Τατζικιστάν και  είναι η μόνη Ελληνική πόλη που ανασκάφτηκε καλά από τη Γαλλική  Αρχαιολογική  Αποστολή.

Η πόλη ήταν ένα από τα κύρια σημεία του ελληνισμού στην Ανατολή για περισσότερο από δύο αιώνες, μέχρι την καταστροφή της από νομάδες εισβολείς περίπου το 145 π.Χ., περίπου την περίοδο του θανάτου του Ευκρατίδου  Α΄ της Βακτρίας.

Εδώ επιβεβαιώνεται η ελληνική πολιτιστική ταυτότητα, με ελληνική αρχιτεκτονική, κτίρια ελληνικών θεσμών, δηλ. ελληνικό θέατρο, ελληνικό γυμνάσιο και γυμναστήριο αφιερωμένο στον Ηρακλή, ναός πιθανόν του Δία, Ακρόπολη, ελληνικά κείμενα στο Ηρώο και στη Βιβλιοθήκη των ανακτόρων, ελληνικά διακοσμητικά στοιχεία (κίονες, μωσαϊκά, αγάλματα κλπ.).

Τα ευρήματα από τις ανασκαφές στην πόλη Αϊ Χανούμ της Ελληνικής Βασιλικής επικράτειας στη περιοχή της Βακτρίας,  αυτή τη στιγμή κοσμούν τοπικά και μεγάλα Μουσεία διαφόρων χωρών.








Επίλογος / Πηγές


Συμπερασματικά μελετώντας την ιστορία του Αφγανιστάν από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα διαπιστώνεται ότι ο Μέγας Αλέξανδρος ήταν ο μοναδικός στρατηλάτης που κατόρθωσε να κατακτήσει ολοκληρωτικά το Αφγανιστάν.




Υπό την Αιγίδα




Υποστηρικτές

Ακολουθήστε μας